κρυπτό

Χημικό στοιχείο με σύμβολο Kr. Ανήκει στην ομάδα μηδέν του περιοδικού συστήματος (ομάδα των ευγενών αερίων), έχει ατομικό αριθμό 36 και ατομική μάζα 83,80. Είναι άχρωμο, άοσμο και άγευστο αέριο. Έχει έξι σταθερά ισότοπα και βρίσκεται στον αέρα, μαζί με τα άλλα ευγενή αέρια, σε ποσοστό όγκου 0,00011%. Από τον αέρα απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1898 από τους χημικούς Ράμσεϊ και Τράβερς, μαζί με το ξένο και το νέον. Από τα δύο τελευταία διαχωρίστηκε με κλασματική απόσταξη και συλλέχθηκε στα λιγότερο πτητικά κλάσματα. Όπως και τα άλλα ευγενή αέρια, το κ. έχει μονοατομικό μόριο και παρουσιάζει μεγάλη σταθερότητα, γιατί δεν τείνει ούτε να χάσει ούτε να πάρει ηλεκτρόνια. Χαρακτηριστική ιδιότητά του, όπως και των υπόλοιπων ευγενών αερίων, είναι η σχετικά υψηλή ηλεκτρική αγωγιμότητά του, που του προσδίδει τη δυνατότητα φωτεινών εκφορτίσεων με χαμηλές τάσεις. Για τον λόγο αυτό εφαρμόζεται στις λυχνίες αραιών αερίων. Χρησιμοποιείται επίσης ως αδρανές αέριο για την πλήρωση ηλεκτρικών λυχνιών και ηλεκτρονικών συσκευών. Το ραδιενεργό ⁸⁵Cr, τέλος, είναι χρήσιμο για την ανίχνευση διαρροών από σφραγισμένα δοχεία. Το κ. τήκεται στους –157°C και ζέει στους –153°C. Η κρίσιμη θερμοκρασία του είναι –63,8°C και η κρίσιμη πίεση 54,2 ατμόσφαιρες. Η πληρότητα της ηλεκτρονικής δομής των εσωτερικών στιβάδων εμποδίζει να σχηματιστούν δεσμοί τεταγμένου σθένους και, κατά συνέπεια, ενώσεις. Πρόσφατα απομονώθηκαν ορισμένες ενώσεις του κ., οι οποίες οφείλονται σε συντεταγμένη σύνδεση.